Historia kamieniami pisana. Głazy, pomniki upamiętniają ważne wydarzenia i ludzi

Moda na upamiętnianie wydarzeń historycznych i takiż miejsc przy pomocy głazów panuje u nas od niedawna. Jednak zaznaczanie historii kamieniami znane było już w czasach prehistorycznych. Najstarszym takim pomnikiem są dwa wielki głazy, które kiedyś zapewne stanowiły bramę do kamiennego kręgu. Obecnie znajdują się na brzegu lasu, nieopodal Zaskoczyna. Z tych kamiennych kręgów niewiele zostało, ale wielkie głazy są nie do ruszenia i wciąż są zagadką, kto je tu przytaszczył i w jakim celu.

Wielkie głazy stawiane są, aby docenić dawne wydarzenia. Taki obelisk ustawiony został w Przywidzu w 1050 rocznicę chrztu Polski. Tam obecnie spotykają się mieszkańcy przy okazji świąt narodowych.
Obeliski ustawione na setną rocznicę uzyskania przez Polskę niepodległości stanęły w Cedrach Wielkich i w Skowarczu.

Najwięcej ustawionych kamieni w powiecie gdańskim przypomina tragiczny Marsz Śmierci ze stycznia 1945 roku. Wtedy właśnie hitlerowcy zlikwidowali Obóz Koncentracyjny Stutthof i zmusili więźniów do bezsensownego marszu, w kierunku Lęborka, a potem do Wejherowa i Pucka. Podczas przemarszu zmarło z zimna, niedożywienia, wycieńczenia lub zostało zastrzelonych 5500 osób. Obeliski upamiętniające ich tragedię stoją w powiecie gdańskim: w Cedrach Wielkich, Pruszczu Gdańskim przy ul. Powstańców Warszawy, w Juszkowie, w Straszynie oraz na cmentarzu w Pręgowie. Kamienie poświęcone Polakom znajdującym się w tragicznej sytuacji w czasie II wojny światowej znajdują się w kilku miejscowościach. W Ełganowie znajduje się kamienny pomnik patriotów polskich, zamordowanych w czasie II wojny światowej. W lesie, nieopodal Granicznej Wsi znajduje się pomnik z kamieni przypominający o zamordowanych w podobozie Stutthof w Granicznej Wsi. Obok znajduje się tablica poświęcona pamięci harcmistrza Alfa Liczmańskiego więźnia tego podobozu.

ZOBACZ TAKŻE:
Gmina Przywidz. Symbol sowieckiej propagandy rozwalono młotem [ZDJĘCIA,WIDEO]

Piękne kamienie ustawiono w Kolbudach, ale nie dotyczą one wojny i tragedii Polaków na tym terenie. Jeden upamiętnia podpisanie aktu partnerstwa gminy Kolbudy i Uffenheim przy Urzędzie Gminy w Kolbudach. Drugi przypomina Mariusza Zaruskiego i znajduje się przy szkole w Kolbudach. Tablicę wspominającą Komandora Kraszewskiego zamontowano na obelisku w Straszynie. Przy ścieżce rowerowej zbudowanej na koronie wałów przeciwpowodziowych Wisły ustawiono kamień w Błotniku, w miejscu, gdzie przed wykonaniem przekopu był główny nurt rzeki.

Ponadto możemy podziwiać pomniki: „Macierzyństwo”, autorstwa słynnego rzeźbiarza Josefa Thoraka przy budynku DPS Leśny w Zaskoczynie. Następny zbudowany po I wojnie światowej znajduje się na Placu Zwycięstwa w Pruszczu Gdańskim oraz Pomnik Zwycięstwa z lat 70. ubiegłego wieku na Placu Jana Pawła II. Pomnik Żydówek zamordowanych podczas II wojny Światowej mieści się przy ulicy Dworcowej. W Mierzeszynie są dwa pomniki: księdza Jana Pawła Aeltermanna przy szkole oraz pomnik Niepodległości. Pomniki poległych żołnierzy radzieckich znajdują się na cmentarzach wojennych w Warczu, w Kleszczewie i w Pruszczu Gdańskim.

ZOBACZ TAKŻE:
Zabytkowe mury kościoła w Steblewie czekają na lepsze czasy. Poznaj historię tej świątyni

Do miejsc pamięci zaliczyć trzeba również: tablicę poświęconą polskim kolejarzom, aresztowanym we wrześniu 1939 r., tablicę pamięci aresztowanych Polaków we wrześniu 1939 r., na budynku Prokuratury Rejonowej, dawniej była to szkoła, przy ul. Wojska Polskiego. Tablica wspominająca 43 aresztowanych patriotów polskich w Mierzeszynie we wrześniu 1939 roku i wywiezionych do obozów koncentracyjnych.

Tablica poświęcona Kunegundzie Pawłowskiej znajduje się na murze Szkoły Podstawowej w Trąbkach Wielkich, natomiast na murach kościoła w tej wsi znajduje się tablica pamięci żołnierzy wyklętych.
Pamiątkowe obeliski stają obecnie coraz częściej na prywatnych posesjach. Przypominają najczęściej wydarzenia dotyczące rodziny lub wydarzeń, które uważane są za bardzo ważne. Często stanowią niewątpliwą ozdobę posesji. A wielkie, najczęściej granitowe kamienie można kupić w żwirowniach.

ZOBACZ TAKŻE:
W Domu Wiedemanna w Pruszczu wystawa „Architektura niechciana w Pruszczu Gdańskim i Powiecie Gdańskim 1920-1956”