W Domu Wiedemanna w Pruszczu wystawa „Architektura niechciana w Pruszczu Gdańskim i Powiecie Gdańskim 1920-1956”

Kto wie, że na przestrzeni zaledwie nieco ponad 20 lat, obszar Pruszcza Gdańskiego i Powiatu Gdańskiego, stał się terenem unikalnego eksperymentu ideowo-budowlanego dwóch totalizmów: faszystowskiego i stalinowskiego? Prawie nikt. Teraz jest okazja, by pod tym kątem spojrzeć na budynki, które mijamy na co dzień chodząc ulicami Pruszcza, czy odwiedzając inne miejscowości powiatu. Na otwartej dzisiaj przez burmistrza Pruszcza Gdańskiego wystawie „Architektura niechciana w Pruszczu Gdańskim i Powiecie Gdańskim 1920-1956” na kilkunastu tablicach zobaczymy dawne i współczesne zdjęcia ze szkicami omawianych obiektów wraz z opisem.

- Wszyscy znamy budynki, które są na tej wystawie. Znajmy je my mieszkający tutaj, znamy je z miasta, znamy je z powiatu. Często są one bardzo urokliwe i przyjemne dla oka, choć powstały w imię dwóch niewłaściwych, zbrodniczych ideologii - mówi Bartosz Gondek, kierownik referatu Ekspozycji i Dziedzictwa Kulturowego Urzędu Miasta w Pruszczu Gdańskim i współautor wystawy. - Kiedy zaczęliśmy to wszystko zbierać w pewną całość, okazało się, że mieszkamy na terenie pewnego fenomenu. Nas interesują te elementy lokalne. Patrzymy na to, co nas otacza i z tego punktu widzenia, miejsca, prowadzimy swoje działania badawcze.

- I nagle się okazało, że Pruszcz Gdański i przyległe miejscowości powiatu gdańskiego był zwłaszcza w okresie nazizmu terenem pewnego, nazwijmy to eksperymentu ideowo-budowlanego, bo ten nazizm tutaj był zasiewany w sposób konsekwentny i w dużej liczbie, ale w takiej kameralnej formie, która sprawiała, że ta władza, te inwestycje jawiły się jako przyjemne dla tych, którzy tu mieszkali - dodaje Gondek. - Potem zaskakująca ciągłość. Mamy już budynki rok 1945, a potem lata 50. - wielki garnizon - zamiana podmiejskiego Pruszcza na dużą jednostkę wojskową i nagle pojawiają się znowu tym razem stalinizmy, bo trzeba było gdzieś tę władzę umocnić i ulokować we właściwych budynkach.

ZOBACZ TAKŻE:
Wernisaż wystawy w Domu Wiedemanna "Najpierw był Pruszcz". Ponad 40 prac prezentujących miasto. ZDJĘCIA

Jak zaznaczają autorzy wystawy - nie są to wszystkie obiekty, jakie znajdują się na naszym terenie.

- Przy wyborze tych obiektów kierowaliśmy się przede wszystkim tym, by te obiekty były nam znane do dzisiaj i w jak najmniej zmienionej formie - mówi Marek Kozłow, historyk i regionalista. - Równie ważne było to, że te budynki zachowały swój charakter, jeśli chodzi o jej funkcje, tzn. są dalej budynkami użyteczności publicznej bądź pełnią swoją funkcję mieszkalną. Jest tylko jeden wyjątek gospodarstwo w Kleszczewku - dlatego, że nie ma tego już od kilku lat.

Zdaniem historyków, i nie tylko, mimo że w tytule przy architekturze pada słowo „niechciana”, to z punktu widzenia historii jest jak najbardziej potrzebna.

- Po obejrzeniu wystawy jedna z głównych konkluzji jest taka, ze ta architektura była całkiem niezła, bo ona przetrwała - mówi Janusz Wróbel, burmistrz Pruszcza Gdańskiego. - Zachęcam mieszkańców i nie tylko do zajrzenia do Domu Wiedemanna i obejrzenia wystawy.

Wystawa będzie czynna dla zwiedzających do 6.10.2023 r.

ZOBACZ TAKŻE:
Budżet Obywatelski w Pruszczu Gdańskim. Poznaj projekty, na które będzie można głosować