Witaminy na raka? Te składniki zwiększają ryzyko zamiast go obniżać. Uwaga, wysoki poziom to zagrożenie nowotworami piersi i jajnika!

Witaminy i związki mineralne to niezbędne składniki diety, których niedobory zwiększają zagrożenie rozwojem chorób. Czy w takim razie ich wysokie spożycie i poziom w organizmie zapewnia ochronę przed rakiem? Niekoniecznie.

Wielokrotnie łączono już fakt suplementacji diety mikroskładnikami z powikłaniami zdrowotnymi, m.in. łykanie beta-karotenu i witaminy A powiązano z częstszymi zachorowaniami na raka płuc u palaczy, a także złamaniami kości biodrowej.

Niekorzystny wpływ na organizm, zwłaszcza skutkujący zaburzeniami gospodarki mineralnej, ma też suplementacja diety witaminą witaminy D z wapniem, witaminą B6, witaminą C z kwasem foliowym. Udowodniono ponadto związek wit. E z udarem czy witaminy B12 z częstszymi przypadkami raka.

To jednak obserwacje dotyczące faktu przyjmowania preparatów witaminowych i mineralnych. Brakowało natomiast wiedzy na temat tego, jak na ryzyko rozwoju raka wpływa poziom poszczególnych składników w organizmie. Odpowiedź na to pytanie dostarczyli naukowcy z Korei Południowej, którzy oceniali go na podstawie genów, a efekty swoich poszukiwań opisali 21 sierpnia na łamach „BMC Medicine”.

W ramach swoich poszukiwań badacze dokonali analizy polimorfizmów pojedynczego nukleotydu (SNP, dotyczy zmienności genomu) związanych z poziomami mikroskładników odżywczych w celu oceny ich wpływu na ryzyko rozwoju nowotworów. Dane pozyskano z badań asocjacyjnych całego genomu (GWAS) dla:

• siedmiu składników mineralnych, takich jak: cynk, selen, fosfor, magnez, żelazo, miedź i wapń,
• siedmiu witamin – wit. A1 (retinol), wit. B6, wit. B9 (niacyna), wit. B12, wit. C, wit. D i wit. E.

Również dane nt. raka również pochodziły z takich badań genomu, m.in. FinnGen i brytyjskiego Biobanku. Dotyczyły 22 różnych typów nowotworów, przy czym do oceny dołączono także dane o ich podtypach z innych badań.

Najbardziej istotny związek wysokich poziomów w organizmie z ryzykiem rozwoju nowotworów dotyczył tylko dwóch składników odżywczych, przy czym tylko w jednym przypadku działanie to było ochronne.

W wyniku analizy statystycznej wykazano istotnie częstsze przypadki raka piersi przy wyższych poziomach magnezu oraz rozwoju raka jelita grubego w przypadku większego stężenia witaminy B12.

Co więcej, magnez powiązano także ze zwiększonym ryzykiem rozwoju luminalnego raka piersi podtypu A, ale równocześnie ze zmniejszonym zagrożeniem inwazyjnym i endometrialnym rakiem jajnika.

Czytaj też: Jak chronić się przed nowotworem? Niezbędne są trzy elementy

Natomiast przy wyższym stężeniu wit. B12 we krwi występowało większe prawdopodobieństwo rozwoju różnych typów raka jajnika: jasnokomórkowego (CCOC), raka surowiczego, inwazyjnego i nieinwazyjnego. Niestety, nie wykazano przy tym wpływu konkretnego składnika odżywczego na zmniejszenie ogólnego ryzyka rozwoju raka.

Po suplementy diety sięga 2/3 Polaków, tymczasem ich niedobory nie są aż takie częste. W rzeczywistości to jedyna sytuacja (oprócz profilaktyki tych braków przy zwiększonym zapotrzebowaniu), gdy powinno się je przyjmować. Taka sytuacja dotyczy m.in. dzieci, kobiet ciężarnych czy osób w podeszłym wieku.

Efektem nadużyć są częste przedawkowania i działanie uboczne. Jak pokazało omawiane badanie, istnieje pilna potrzebę uregulowania kwestii podaży mikroskładników odżywczych zwłaszcza w grupach ryzyka rozwoju nowotworów, jak również prowadzenia dalszych badań.

Widać, jak mało wiemy na temat zagrożeń związanych z suplementacją diety i wysokim poziomem mikroskładników odżywczych w organizmie. Podczas gdy większość badań obserwacyjnych potwierdza korzyści z ich zażywania w kwestii ryzyka rozwoju raka, w randomizowanych próbach kliniczne nie donoszono o takich efektach. Naukowcy wiedzą jednak, że w ramach badań obserwacyjnych może występować odwrotny związek przyczynowo-skutkowy, a także czynniki zakłócające, podczas gdy do ograniczeń prób klinicznych należy wysoki koszt prowadzenia i niedostosowanie do oceny leczenia raka. Wyniki badań są dodatkowo trudne do porównania ze względu na różnice w metodologii. Stąd sprzeczne twierdzenia i wnioski, które mogą wprawić konsumentów w zakłopotanie. W razie podejrzeń niedoborów powinni udać się do lekarza, by potwierdzić objawy i diagnozę na podstawie wyników odpowiedniego badania krwi.

Źródło: Can vitamins really fight cancer? New study uncovers surprising links between micronutrients and cancer risk News Medical