“Z jednej tkaniny wszyscy jesteśmy...”, czyli kilka słów o rodzinach zastępczych z powiatu gdańskiego!

Kto może zostać rodzicem zastępczym?**ZOBACZ FILM:**

W wielu polskich rodzinach występują problemy - od drobnych zaniedbań zaczynając, na alkoholizmie i przemocy kończąc. Czasami rodzice po prostu przestają interesować się dziećmi i poświęcają im za mało czasu, czego konsekwencją jest brak wspólnego języka - zwyczajnej, rodzinnej rozmowy. Bardzo często są to jednak poważne problemy, jak uzależnienia czy przemoc. Oczywiście mitem jest to, że dzieci odbierane są rodzicom biologicznym przez państwowe instytucje bez powodu. Muszą zaistnieć ku temu istotne przesłanki, a umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej jest ostatecznością. Taką rodzinę przez wiele miesięcy odwiedza pracownik socjalny, zostaje przydzielony jej asystent rodziny oraz nadzorowana jest przez kuratora. Dopiero kiedy okazuje się, że rodzina, mimo wielu spotkań z pracownikami socjalnymi, nadal jest niewydolna, podejmowana jest decyzja o tymczasowym odebraniu dzieci i umieszczeniu ich w pieczy zastępczej.

- Dzieci w żadnym wypadku nie są odbierane nagle - tłumaczy Beata Kowalczyk, dyrektor Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Pruszczu Gdańskim. - Najczęściej jest to kwestia dwóch, a nawet trzech lat. Rodzice tych dzieci są więc jak najbardziej świadomi tego, że nie polepszając warunków bytowych swoim dzieciom, mogą one im zostać odebrane. Są one przez dłuższy czas pod nadzorem pracowników ośrodka pomocy i sądu, wydziału rodzinnego. Nie dotyczy to sytuacji, w których dzieci są umieszczane interwencyjnie.

W rodzinnej pieczy zastępczej funkcjonują rodziny zastępcze spokrewnione, niezawodowe, zawodowe oraz rodzinne domy dziecka. Wśród rodzin zastępczych zawodowych wyróżniamy natomiast rodziny specjalistyczne i rodziny o charakterze pogotowia rodzinnego. Pod opieką Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Pruszczu Gd. (stan na koniec 2017 roku) jest 55 rodzin spokrewnionych, które opiekują się łącznie 72 dziećmi. Rodzin niezawodowych jest 38, zawodowych natomiast 6. Te pierwsze mają pod opieką 43 dzieci, kolejne - 24. Rodzina zawodowa specjalistyczna jest jedna i znajduje się w niej 4 dzieci. W Rodzinnych Domach Dziecka znajduje się łącznie 25 dzieci, a jest ich łącznie 4. W sumie więc w pieczy zastępczej przebywa 168 dzieci, w tym 18 z orzeczeniem o niepełnosprawności. Pozytywny jest jednak fakt, że w roku 2017 więcej dzieci odeszło niż przyszło do rodzinnej pieczy zastępczej. Jakie jednak warunki trzeba spełniać, aby stać się taką rodziną?

- Przede wszystkim trzeba posiadać dobry stan zdrowia i pozytywną opinię psychologa o predyspozycji oraz motywacji bycia rodzina zastępczą - odpowiada pani Beata. - Osoba nie może być karana, nie może mieć też zobowiązań alimentacyjnych. Musi mieć także swoje źródło dochodu. Nie może być bowiem tak, że rodzina korzysta tylko ze świadczeń na dzieci. Pamiętać jednak należy, i zawsze to powtarzam, że dziecko, mimo że zostaje chwilowo odebrane rodzicom biologicznym i przebywa w rodzinie zastępczej, nadal prawnie należy do biologicznego opiekuna.

W jaki sposób PCPR poszukuje osoby, które chciałyby zostać rodziną zastępczą?
- Dajemy ogłoszenia, chodzimy po szkołach. Jednak najlepszym pośrednikiem są rodziny zastępcze, które namawiają innych do tej formy pomocy - odpowiada.

Mieliśmy możliwość porozmawiania z osobami aktualnie przechodzącymi szkolenie, dzięki któremu uzyskają status rodziny zastępczej. Czemu zdecydowały się na taki krok?

- Miłość, przede wszystkim miłość do dzieci - odpowiedzieli jednogłośnie uczestnicy szkolenia. - Każde dziecko powinno mieć zapewniony fundament.

Co chcieliby przekazać osobom, które mają w planach podjęcie wyzwania, ale nadal nie potrafią zdecydować? - Nie należy się poddawać, dobro zawsze wraca - mówią. - To naprawdę piękne móc pomagać dzieciom, które są w potrzebie. Należy odrzucić strach i stworzyć tym maluchom namiastkę normalności. Traktujemy to jak misję.

Według prawa pomiędzy opiekunami zastępczymi a dzieckiem umieszczonym w rodzinie zastępczej nie powstaje więź rodzinno - prawna. Dziecko to nie staje się członkiem rodziny, nie powstają też obowiązki i uprawnienia alimentacyjne. Stan cywilny dziecka nie ulega zmianie, dziecko nie przyjmuje nazwiska opiekunów, a rodzina zastępcza nie przyjmuje pełni władzy rodzicielskiej. - Należy pamiętać, że robimy wszystko, aby dziecko wróciło do rodziców biologicznych. Dlatego tak ważny jest kontakt rodziny zastępczej z rodzicami biologicznymi - wyjaśnia Beata Kowalczyk. - Dziecko nie jest na siłę odbierane rodzicom biologicznym. Jeśli nie ma takiej możliwości szukani są rodzice adopcyjni. Najczęściej jednak rodzicielstwo zastępcze to jedna z najpiękniejszych misji, której może podjąć się człowiek. Miłość, dobroć i troska, codzienny trud i opieka okazywana dzieciom jest praktycznym wyrazem tego, że warto kochać i być kochanym. Jest to poświęcenie, miłość, która nie patrzy na więzy krwi i nie oczekuje dużo w zamian. To również ogromna satysfakcja z wykonywanej pracy, widząc, jak rozwijają się i usamodzielniają wychowankowie lub też powracają do rodzinnych domów.

Co to jest rodzina zastępcza?
Rodzina zastępcza i rodzinny dom dziecka zapewniają dziecku pozbawionemu całkowicie lub częściowo opieki rodzicielskiej całodobową opiekę i wychowanie.

Formy rodziny zastępczej:
- rodzina zastępcza spokrewniona: utworzona przez wstępnych lub rodzeństwo dziecka;

- rodzina zastępcza niezawodowa: utworzona przez osoby niebędące wstępnymi lub rodzeństwem dziecka;

- rodzina zastępcza zawodowa;

- rodzina zastępcza zawodowa specjalistyczna: w tej rodzinie umieszcza się dzieci niedostosowane społecznie lub dzieci z różnymi dysfunkcjami;

- rodzina zastępcza zawodowa o charakterze pogotowia rodzinnego - w tej rodzinie umieszcza się dzieci w sytuacjach interwencyjnych, na pobyt okresowy do czasu unormowania sytuacji dziecka;

- rodzinny dom dziecka.

Jak zostać rodziną zastępczą?
- zgłoś się do Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie;

- złóż wniosek wraz z niezbędnymi dokumentami;

- weź udział w szkoleniu dla kandydatów na rodziny zastępcze;

- uzyskaj kwalifikacje do pełnienia funkcji rodziny zastępczej.

Kto może zostać rodziną zastępczą?
Rodziną zastępczą może zostać małżeństwo lub osoba niepozostająca w związku małżeńskim, jeśli:

- daje rękojmię należytego sprawowania pieczy zastępczej;

- nie są i nie były pozbawione władzy rodzicielskiej oraz władza rodzicielska nie jest ograniczona ani zawieszona;

- wypełniają obowiązek alimentacyjny;

- nie są ograniczone w zdolności do czynności prawnych;

- są zdolne do sprawowania opieki nad dzieckiem, co zostało potwierdzone zaświadczeniami o braku przeciwskazań zdrowotnych oraz opinią o posiadaniu predyspozycji i motywacji do pełnienia funkcji rodziny zastępczej wystawioną przez psychologa;

- przebywają na terytorium Rzeczypospolitej;

- zapewniają odpowiednie warunki bytowe i mieszkaniowe;

- w przypadku rodziny zastępczej niezawodowej co najmniej jedna osoba tworząca tę rodzinę musi posiadać stałe źródło dochodów;

Kontakt z PCPR w Pruszczu Gdańskim: 58 773 20 85.