Rocznica "wyzwolenia" przez armię czerwoną terenów powiatu gdańskiego. Co dalej z radzieckimi cmentarzami?

24 marca 1945 roku żołnierze Armii Czerwonej wkroczyli do Pruszcza Gdańskiego. W przeszłości, w rocznicę tego wydarzenia organizowano uroczystości nazywane w ostatnich latach „powrotem Pruszcza do Macierzy”. Trwający obecnie na Ukrainie konflikt zbrojny, a także idące za nim cierpienie wielu cywilów, znów wywołało pytania o zasadność tego typu uroczystości. Kilka dni temu z apelem do samorządowców zwrócili się członkowie Stowarzyszenia Traugutt z Pruszcza Gdańskiego.

- Zarząd Stowarzyszenia Traugutt org zwraca się z apelem do samorządowców, przedstawicieli organizacji społecznych, kombatanckich, szkół oraz mieszkańców Pruszcza Gdańskiego o zaniechanie, w tym roku oraz latach następnych, organizacji i uczestnictwa w wydarzeniach przypominających o wkroczeniu Armii Czerwonej do Pruszcza Gdańskiego. W chwili, gdy samoloty Sił Zbrojnych Federacji Rosyjskiej z emblematem czerwonej gwiazdy bombardują i ostrzeliwują miasta sąsiedniej Ukrainy, składanie wieńców i wystawianie warty honorowej pod pomnikiem z tym samym znakiem jest w naszym odczuciu gestem wielce niestosownym i stojącym w sprzeczności z solidarnością Polaków wobec obywateli Ukrainy, którzy od miesiąca stawiają czoła rosyjskiemu agresorowi - podał zarząd stowarzyszenia poprzez swoje media społecznościowe.

Aktualna sytuacja za wschodnią granicą spowodowała, że wielu samorządowców od samego początku trwania zbrojnego konfliktu deklarowało odcinanie się od jakichkolwiek powiązań z Rosją. Tak np. gmina Pszczółki podczas jednej z sesji na początku marca wypowiedziała współpracę Gubernatorowi Obwodu Kaliningradzkiego. Tymczasem na terenie powiatu gdańskiego wciąż mamy do czynienia z reliktami czasów "radzieckich". Choć po transformacji ustrojowej na podstawie wielu państwowych dyrektyw symbole Armii Czerwonej były z czasem usuwane, to niektóre z nich przetrwały do dziś m.in. na poradzieckich cmentarzach. Te, są bowiem chronione z faktu szacunku do samych poległych.

Na cmentarzu żołnierzy Armii Czerwonej w Pruszczu Gdańskim pochowano szczątki ok. 2 tys. radzieckich żołnierzy, którzy zginęli w czasie walk z hitlerowskim okupantem. Ich szczątki zostały ekshumowane z innych mogił i przeniesione na ulicę Zastawną po wydaniu zarządzenia przez władze w roku 1947. W Urzędzie Miasta znajduje się dokładna ewidencja pochowanych. W związku z obecną sytuacją dowiedzieliśmy się, czy planowane są jakiekolwiek działania na tamtejszym cmentarzu.

- Jest to miejsce spoczynku zmarłych i nie zamierzamy niszczyć cmentarza. Nie jesteśmy do tego władni -mówi Bartosz Gondek z Referatu Ekspozycji i Dziedzictwa Kulturowego Urzędu Miasta w Pruszczu Gdańskim. - Są cmentarze niemieckie, są też i radzieckie. Należy pamiętać, że ze względu na tamtejsze uwarunkowania geoetniczne obok Rosjan leżą także Gruzini, Litwini czy Ukraińcy - dodaje.

W podobnym tonie do całej sytuacji wypowiada się wójt gminy Trąbki Wielkie, na terenie której znajdują się dwa radzieckie cmentarze. Jeden z nich ulokowany jest nieopodal Warcza, przy drodze wojewódzkiej nr 226.

- Nie robimy żadnych politycznych akcji w tym zakresie. Nadal będziemy dbali o te cmentarze i utrzymywali je tak, jak do tej pory. Doszliśmy do wniosku, że jest to pewna historia i nie chcemy w niehumanitarny sposób podchodzić do tych miejsc. Wszelkie oznakowania rosyjskie i radzieckie zostały już z nich usunięte - dodaje wójt gminy Trąbki Wielkie, Błażej Konkol.