Bitwy podczas II Wojny Światowej na terenie powiatu gdańskiego. Kto i dlaczego walczył 1 września pod Koźlinami (gm. Suchy Dąb)?

W latach 30' XX wieku Koźliny, przynależne dziś administracyjnie do gminy Suchy Dąb (powiat gdański), leżały na granicy Polski z istniejącym wówczas Wolnym Miastem Gdańsk. Już pierwszego dnia II Wojny Światowej (1 września 1939 r.) wojska niemieckie kierowały się tędy w stronę Tczewa, by zająć miasto i zdobyć mieszczące się w nim mosty nad Wisłą. Okazało się to jednak niełatwym zadaniem. Na drodze niemieckiej formacji wojskowej SS-Heimwehr Danzig (utworzonej zaledwie miesiąc wcześniej), stanęły oddziały piechoty Wojska Polskiego II RP z 2 Batalionu Strzelców.

Niemiecka formacja SS-Heimwehr Dancig miała za główne zadanie atakowanie polskich pozycji z Wolnego Miasta. Szacuje się, że na początku września 1939 r. oddział ten liczył ok. 1550 żołnierzy. Bojówka odpowiadała podczas pierwszych dni wojny m.in. za działania ataku na budynek Poczty Polskiej w Gdańsku, a później także na polską placówkę na Westerplatte. Kiedy 1 września 1939 r. oddziały niemieckich wojsk przekroczyły granicę Wolnego Miasta Gdańsk, doszło do ataku na oddział polskiej piechoty. Agresorzy w sile jednej kompani i pięciu wozów pancernych próbowali wówczas przebić się, by dalej móc kierować się w stronę Tczewa. Polakom udało się zniszczyć jeden wóz wroga. Ostatecznie przeciwnik został zmuszony do odwrotu.

Po kilku dniach batalii, ziemie Pomorza zostały całkowicie podporządkowane niemieckiemu okupantowi. Niemiecka formacja wojskowa SS-Hemwehr Dancig już w październiku 1939 r. weszła w skład nowej, 3 Dywizji Pancernej SS Totenkopf. Później, 12 członków tej grupy od października 1939 do kwietnia 1940 r. brało udział m.in. w masowych mordach polskiej inteligencji w Lesie Szpęgawskim pod Starogardem Gdańskim.